Tercüman Ödeme Usül ve Dönemleri Anketi

Katılım ciddiyeti doğru analiz yapılmasını zorlamakta ve umut vermektedir. Kurum olarak sektörel sorunlardan rahatsız olmakla kalmayıp çözümün içinde, çözümün bir parçası olmayı yeğliyoruz.

“Tercüman Ödeme Usul ve Dönemleri Anketi“nin temel amacı aşikar olanı beyan etmektir. Ödeme konusunda asgari bilinç seviyesini oluşturmayı hedefleyen bu çalışma, bundan sonraki aşamaların ilk basamağı olacaktır. Ödeme konusundaki küçük alışkanlık değişikliklerinin dahi çok faydalı sonuçlar doğurabileceği görülmektedir. Verilen cevaplar ile ilgili grafikleri inceleyerek mevcut durumu ve önerileri görebilirsiniz.

Gerek sosyal medya yazışmaları, gerek serbest tercümanlarla yapılan görüşme ve çalışmalardan yapılan çıkarımlar, serbest tercümanlar ile tercüme işletmeleri arasındaki anlayış uçurumunun büyümeye devam ettiğini göstermektedir. Serbest piyasa gereği serbest tercümanlar arası rekabet, ortak sorunlara ortak çözümler üretmeye ve ortak duruşa engel olmaktadır. Tercüme işletmelerinin de içinde olamadığı ve daha önemlisi otokontrolü zorlamayan her türlü çözüm tutarsız kalmaktadır. Tercüme işletmelerinin çözümün parçası olması piyasa gerçeklerinin doğru tespit edilmesini ve koşulları yok saymayan tutarlı çözümler üretilme imkanı sağlayacaktır. Kendince çözümler bireysel ve kurumsal fayda sağlamakta ancak sektöre etki edememektedir.

Kontrolü sadece otoriteden beklemek çözümün parçası olmamaya çalışma yöntemi olabilir. Sektör içinde mevcut durumda uygulanabilecek kontrol mekanizmaları dahi işletil(e)mezken başka yerden çözüm beklemek ayrı bir atalet sorunumuz olabilir. Karşılıklı sözleşmeler yaparak; iş/ödeme disiplini olan ile olmayan tercüman ve tercüme işletmelerine farklı yaklaşım göstererek yaptırım/fayda beklentisi ile otokontrol geliştirilebilir/zorlanabilir.

Bir tercüme işletmesinden ilk işi alınmadan önce sözleşme yapılması her iki tarafın da beklentiler, sorumluluklar ve sınırlamalar hakkında mutabık kalmasını sağlayacaktır. Sözleşmelerde iş alış/teslim/kabul yöntemlerinin belirlenmesi; kalite ölçütlerinin, ödeme dönem ve usullerinin belirtilmesi ve sözleşmelerin ıslak imzalı olarak düzenlenmesi teslim/kalite/ödeme konularında sorun yaşanması durumunda her iki tarafa da daha kolay hak arama olanağı sağlayacaktır. Her iki tarafın da hak arayabileceği uygun ortam oluşmasının sektör içinde otokontrol bilincinin yerleşmesini sağlayacağına inanıyoruz.

Sözleşme yapılamaması durumunda işi kabul etmeden önce işletme ve irtibat kurulan personeli hakkında araştırma yapılması riski azaltabilir ancak herhangi bir sorun yaşandığında her iki tarafın da daha zor hak araması sorunu mevcudiyetini korur. Sözleşme yapılsa ve açacağınız dava alacaklı lehine sonuçlansa dahi karşı tarafın ödeme yapacak mali gücü yoksa veya göstermiyorsa alacağınızı yine tahsil edemeyebilirsiniz. Bu nedenle iş ve ödeme disiplini konusunda güvenilir tercümanlar ve işletmeler ile çalışmak önem arz etmektedir.

Ödeme ve iş sorunları ile ilgili liste yayınlamak, yayınlayan kişiyi/kurumu hukuki süreç oluşması halinde maddi yaptırıma zorlayabilmektedir. Tercüme sektörü için mevzuatlara uygun, güvenilir ve tarafsız referans modeli oluşturulması uygulanabilir olmakla birlikte teknik altyapının hazırlanması ciddi emek istemektedir. Yeteri araştırma yapılmadan oluşturulacak çözüm güvenilir olmayacak, itibar görmeyecektir. Çevrimiçi referans modeli tarafımızdan incelenmeye ve değerlendirmeye değer görülmektedir. Ancak duyarlı katılımla desteklenmeyen araştırma ve geliştirme süreci, zaman ve emek kaybından daha ileri gidemeyecektir.

Ödemenin zamanında yapılıp yapılmayacağına, hatta yapılıp yapılmayacağına dair kaygılar motivasyon kaybına neden olmaktadır.
Belirsiz ödeme dönemleri tercümanların mali planlarını etkilemektedir. Ödeme dönem sıklığı kadar belirli sıklıkta düzenli olarak yapılması da önem arz etmektedir.
Bazı işletmeler, iş kalitesi ve teslim miadına riayet için beklediği hassasiyet ve disiplini ödeme yapma konusunda göstermemektedir.
Tamamlanma süresi ödeme dönemini aşan işlerde, kısmi/avans ödeme yapılması özellikle geçimini sadece serbest tercümanlık yaparak sağlayanlar açısından önemlidir. Ödeme döneminde işin tamamlanan kısmını aşmayacak şekilde avans ödemesi/kısmi ödeme yapılmasının mümkün ve adil olduğu değerlendirilmektedir.
Meslek örgütleri sektörel sorunlara hukuki danışmanlık ve hukuki destek sağlayabilir veya hukuk büroları ile çerçeve sözleşmesi ile anlaşma sağlanabilir.
Serbest tercümanların sorumluluğu, kabul ettiği işi verilen tarihte ve yeterli kalitede vermektir. Tercüme işletmesinin müşterisi ile yaşadığı sorunlar tercüman veya tercümanın yaptığı çeviri kaynaklı değil ise ödemeye etki etmemelidir.